Madera to nie tylko góry, piękne widoki, kręte niebezpieczne drogi i wyjątkowe dziedzictwo kulturowe. To także kraina płynąca winem. Specyficznym winem.
Wino madera niegdyś uważane było przez angielskie damy, jako "substancja lecznicza". Prawdopodobnie, dlatego, że zawiera wysoką wartość witamin i minerałów. Pito ją jako dodatek do ciasta i herbaty. Od zawsze konkurowało z porto, z taką różnicą, że to drugie było bardziej cenione przez angielskich dżentelmenów.
Sama historia wina madera jest dość ciekawa. W Portugalii mówi się, że niegdyś płacono kapitanom statków, by zabierali beczki z maderą jako balast. Cel był prozaiczny – po wielomiesięcznej morskiej podróży wino madera wracało łagodniejsze, bardziej dojrzałe i skarmelizowane. Uzyskiwało tym samym na aromacie i wartości. Najlepsze beczki tego trunku osiągały w Bristolu (dzięki handlu winem, tytoniem i niewolnikami Bristol stał się jednym z największych miast angielskich) i Londynie niebotyczne na ówczesne czasy ceny. Teraz ten proces obróbki termicznej uzyskuje się bezpośrednio w procesie produkcji. Określa się go mianem maderyzacji (estufagem).
Maderę docenili nie tylko Anglicy, ale i także Amerykanie. Najsłynniejszym jego fanem był Waszyngton, który wypił kieliszek madery tuż po podpisaniu amerykańskiej konstytucji. Maderę pili także Thomas Jefferson (w 1997 roku butelkę Madery, należącej do Jeffersona, sprzedano na aukcji za 22 000 dolarów), Alexander Hamilton i Benjamin Franklin. Z kolei w 1797 roku butelką Madery ochrzczono amerykańską fregatę USS Constitution (najstarszy pływający i pozostający w czynnej służbie okręt świata).
Rodzaje madery
Są 4 główne rodzaje madery, które swoje nazwy wzięły od rodzaju winogron, z których są produkowane:
- Sercial – bursztynowy kolor, wytrawne, raczej do zup i ryb.
- Verdelho – jasny kolor, półwytrawne, pasuje do dań głównych.
- Boal – półsłodkie, idealne do deserów i sera.
- Malmsey / Malvasia – słodkie, wyśmienite jako zwieńczenie obiadu.
Wśród starych , historycznych już mader znależć można jeszcze Terrantez, która to najbardziej uległa zniszczeniom i Bastardo, a nawet bardzo słodką Moscatel.
Jakość madery z kolei określa się według następującego schematu:
- Finest – 3 letnia madera stworzona w dużych tankach
- Reserve – 5 letnia madera stworzona z reguły w dużych zbiornikach
- Special Reserve – najmłodsze składniki wina dojrzewały w beczce co najmniej 10 lat
- Extra Reserve – mieszanka 15 letniego wina
- Solera –
- Vintage – wino z określonego rocznika, które dojrzewało w beczce 20 lat i 2 lata w butelce.
Główne winnice na Maderze to Funchal, Estreito Câmara de Lobos, Ribeira Brava, Calheta, Fajă da Ovelha, Ponta do Pargo, Porto Moniz, Ribeira da Janela/Seixal, Săo Vicente, Santana, Boaventura, Porto da Cruz, Caniço.
Madera – cena wina
Wszystkie madery z wyjątkiem "vintage" są mieszankami (blends). Aby móc szczycić się nazwą danego szczepu na butelce, od 1993 roku butelka musi zawierać jej minimum 85%.
Wino madera można kupić na wyspie w praktycznie każdym sklepie. Przeważnie do nabycia są najpopularniejsze roczniki – 5, 10 i 15 letnie, które wzmocnione zostały brandy. Natomiast te unikalne 20 letnie i starsze można zakupić już w specjalnych sklepikach oraz na lotnisku. Ceny za małą buteleczkę dobrego rocznika potrafią zaczynać się od 1000 EUR. Pozostałe, są bardziej dostępne cenowo. Można je kupić już za 5-6 EUR.
Blandys
Jeżeli chce się dobrze poznać historię i metody produkcji wina madera, warto odwiedzić dawną fabrykę Madeira Wine Company przy Avenida do Mar (wejście także od Av. Zarco). Nowocześniejsza fabryka została ulokowana przy Rua Dos Ferreiros 82 w Funchal (niedaleko Mercado dos Lavradores).
W samym The Old Blandy Wine Lodge zobaczyć można bielone pomieszczenia o niskich stropach z gigantycznymi beczkami wyśmienitego wina, niekiedy już bardzo starego, bo nawet z 1920 r. Oprócz tego na poszczególnych kondygnacjach budynku pokazany jest cały proces produkcji wina oraz beczki ze specjalnego drewna, które zostało sprowadzone z Australii. Wykorzystuje się je do przechowywania soku z winogron po wstępnej obróbce. Drewno to nie oddaje żadnych aromatów, przez co przechowywany w nich trunek może spokojnie czekać na kolejne etapy produkcji.
Na końcu warto udać się do posmakować (degustować) każdego rodzaju wina. Pięcioletniego Sercial, słodkiego Malmsey czy półsłodkiego Boal. Dla wyrafinowanych podniebień Blandy’s przygotowało także degustację najlepszych roczników. I takiego też posmakowaliśmy.
Zwiedzanie odbywa się w języku angielskim, niemieckim, hiszpańskim, francuskim i portugalskim. Niestety na chwile obecną nie ma możliwości zwiedzania z polskim przewodnikiem, ale normalna znajomość angielskiego jest zupełnie wystarczająca do zrozumienia Pani, która oprowadza po fabryce. Do wyboru jest kilka pakietów zwiedzania, my skorzystaliśmy z opcji Premium. Trasa wiedzie przez część z kegami, pomieszczenie ’Canteiro’ i ’Vine 2 Wine’, kadzie, muzeum i bar z degustacją w cenie. Można również za dodatkową opłatą wejść do "tajnej" piwniczki właściciela, Johna Blandy. Wejście jest limitowane, pewnie, dlatego, że w pomieszczeniu znajdują się bardzo drogie roczniki, a zbyt duża ilość odwiedzających mogłaby doprowadzić do fluktuacji temperatury, wilgotności etc.
Więcej zdjęć w Albumie na Flickr
Spis treści:
- Funchal, Monte i Madera ogólnie – Kraina wiecznej wiosny cz. 1
- Madera wschodnia – cz. 2
- Madera zachodnia – cz. 3
- Madera centralna – cz. 4
- Klify, wioski i inne ważne miejsca – cz. 5
- Z wizytą w Old Blandy Wine Lodge na Maderze – cz. 6
- BONUS: wideoodkrywanie Madery – film podsumowujący