Kaniony Czarnogóry

Temat kanionów Czarnogóry to idealny pretekst by cokolwiek wspomnieć na temat samej Czarnogóry. Otóż chcąc zobaczyć wszystkie 3 najważniejsze i zarazem jedne z najgłębszych kanionów w europie (drugie, co do wielkości na świecie) trzeba przejechać niemal cały czarnogórski kraj. Droga jest, co najmniej ciekawa. Wiedzie zboczami kanionów, momentami wąska, kręta, bez asfaltu, czasami nowa nawierzchnia. Widoki niesamowite. Co z resztą widać. A reszta – no cóż, tak jak w Budvie i innych miejscowościach można było zobaczyć perły światowej motoryzacji i bogactwo tamtejszych mieszkańców / turystów to w części kontynentalnej tak różowo nie jest.

Czarnogóra to nadal biedny kraj. Ludzie żyją skromnie. Raczej z dnia na dzień. Cieszą się każdym dniem. Popijają pędzoną domowym sposobem rakiję, czasami wytrawnego vranaća i zajadają pleskavice na kajmaku (tłuszcz powstały przy wytworzeniu sera, bardzo słony, o barwie żółtej stosowany w Czarnogórze jako dodatek do potraw mięsnych).

Z rozmów wiem, że większość Czarnogórców w części górzystej mieszka w budynkach pobudowanych bez zezwolenia. Jest bezrobotna. 95% społeczeństwa posiada krewnych w USA i na zachodzie Europy, dzięki czemu to, co przyśle rodzina jest traktowane jako główne źródło dochodów. Pozostałe źródła utrzymania to nadprodukcja żywności, głównie serów i wyrobów mięsnych. Natomiast polityka państwa sprawia, że inne formy rolnictwa nie są opłacalne i tak wszelkiego rodzaju owoce i warzywa oraz produkty spożywcze są sprowadzane z Serbii. Dla przykładu woda mineralna produkowana w Serbii jest tańsza w Czarnogórze aniżeli w samym kraju produkcji.

Co do języka w Czarnogórze to można zaobserwować wpływ krajów ościennych. Jest to raczej język serbski z domieszką chorwackiego, albańskiego i  bośniackiego.  Z racji takiego zróżnicowania językowe bodaj rok temu oficjalnie powołano do życia język czarnogórski. Aby wyróżnić go głównie od chorwackiego i serbskiego dodano 2 nowe litery „sz” i „ż”. Za ciekawostkę można podać, że w miejscowości Nikśic otworzono katedrę języka Czarnogórskiego. Co ciekawe – wykłada się go w języku… serbskim, gdyż sami wykładowcy do końca nie poznali zasad języka czarnogórskiego. Na tym kierunku studiów w 2010 roku studiowało 3 studentów.

Interesującym większość turystów jest zawsze temat wojny bałkańskiej oraz wzajemnej niechęci różnych nacji na Bałkanach. W Czarnogórze sprawa wygląda w ten sposób, że nie przepada się za Chorwatami, Albańczykami, Bośniakami, Austriakami, Włochami, Niemcami i Turkami. Pierwsze trzy kraje to efekt wcześniej wspomnianej wojny bałkańskiej. Kolejne trzy to efekt II Wojny Światowej.  A ostatni kraj to dowód na pamiętliwość Serbów i Czarnogórców, jeśli chodzi o najazdy Tureckie kilkaset lat temu.

I jeszcze jedno – mentalność Czarnogórca można opisać dwoma sentencjami:

• Jeśli zabiłem to przepraszam, ale zrobiłbym to raz jeszcze.
• Jeśli zabraknie Ci wroga, urodzi go twoja matka.

Więcej zdjęć na Flickr’u.