Wchodzę w głąb własnej osobowości

Kiedy idę po ulicy spotykam masę ludzi. Żeby to nie powiedzieć wuchte. Co przeważnie robi człowiek, gdy kogoś widzi? Ocenia go. Przypisuje pewną cechę, która jest widoczna np. gdy ktoś jest gruby albo chudy, sympatyczny i obudowywuje go za pomocą innej cechy innymi cechami czyli jeżeli jest ktoś otyły będzie postrzegany jako sympatyczny, miły. Innym przykładem może być stereotyp ukształtowany przez ramę kulturową w której trzeba dokończyć zdanie: blondynka jest… . Myślę, że każdy, a na pewno większość pomyśli to samo. Jest to teoria typów. Dzięki niej tłumaczymy sobie innych ludzi, ich zachowania widząc ich w różnych sytuacjach. Na podstawie pewnych cech zaczynamy opisywać ludzi, jacy oni są. Oczywiście opisujemy ich przez pryzmat własnej osoby i naszych doświadczeń.

Trochę inną teorią jest teoria cech. Ludzie mogą należeć jednocześnie do cech osobowości i jedna drugiej nie wyklucza, czyli każdy może być otwarty, inteligentny, ekstrawertyczny, egoistyczny, narcystyczny w skali od 1 do 10. Jedna cecha nie wyklucza drugiej. Każdy człowiek mieści się na jakimś punkcie każdego wymiaru psychicznego. Te cechy są to pewne określone skłonności do działania, ale każdy z nas posiada je w jakimś tam stopniu. Allport wyróżnił 3 główne cechy:

• Cechy kardynalne – cechy, wokół których człowiek organizuje swoje życie. Są dla nas najważniejsze. Większość z nas ma pewne wartości, które organizują mu życie. Niestety też są tacy ludzie, którzy ich nie posiadają, którzy chodzą po świecie w celu zaspakajania swoich przyjemności.
• Cechy centralne – reprezentują pewne podstawowe właściwości człowieka np. optymizm, uczciwość, otwartość na innych.
• Cechy drugorzędne – cechy, które pomagają przewidzieć zachowania innych, ale które w mniejszym stopniu są przydatne w zrozumieniu osobowości człowieka np. preferencje kulturowe, estetyczne.

Podobnie ma się ukryta teoria osobowości, która opisuje że każdy dokonuje opisu osobowości człowieka na podstawie jednej, dwóch, trzech cech, które są nam dane w efekcie pierwszego wrażenia. Robimy to po to by przewidywać zachowania innych. Niestety ma zasadniczą wadę, gdyż jest chybiona, bo człowiek ma skłonność do zbyt pochopnego oceniania innych.

Osobowość – złożony zbiór własności psychicznych, które wpływają na charakterystyczny sposób zachowania jednostki oraz są niezmienne czasowo i sytuacyjnie, co oznacza, że osobowość jest dość trwałą strukturą psychologiczną.

Teoria Sheldona. Koleś wyróżnił 3 kategorie ludzi na podstawie badań ciała człowieka.

• Endomorficzny (człowiek gruby, miętki, krągły) – są to osoby zrelaksowane, towarzyskie
• Mezomorficzny (muskularny, silny, kanciasty, dobrze zbudowany) – są asertywni, odważni, przepełnione energią, ciekawscy, dążący do celu
• Ektomorficzny – (chudy, wysoki) – są introwertykami i mózgowcami.

Oczywiście teoria Sheldona nie jest do końca teorią słuszną gdyż są ludzie, którzy nie pasują do żadnego z tych typów. Mimo, że nie jest trafna należy o niej wspominać gdyż ludzie we współczesnym świecie. Przepełnionym przekazami medialnymi, mają taką tendencję do operowania teorią typów.

No i moja ulubiona teoria – psychoanalityczna Freuda. I to ona najbardziej mi pasuje gdyż mówi, że istotą osobowości są zdarzenia zachodzące w naszej psychice, w której trwa nieustanna walka pomiędzy różnymi strukturami tej osobowości. To w głównej mierze motywuje człowieka do określonych zachowań. Doskonale to widać u osób, które występują w teleturnieju Milionerzy. Wyróżnił 3 struktury.

Id to pewna prymitywna nieświadoma część naszej osobowości. Jest zbiornikiem podstawowych popędów człowieka. Jeśli nieświadoma co i również irracjonalna. Nasze rządze, pożądania domagają się natychmiastowego spełnienia. Idem rządzi przede wszystkim przyjemność (seks, emocje, przyjemności fizyczne).

Po drugiej stronie Id znajduje się coś takiego jak superego. W skrócie mówiąc to nasze sumienie. Zespół przykazań moralnych i etycznych, którymi się kierujemy w życiu. Superego jest to wizja, jaka powstaje w świadomości człowieka, kim i jaki chciałby być.

Zdaniem Freuda nasze rządze walczą z superego. Z jednej strony chcemy, a z drugiej jak powinniśmy. I całe życie wg. Niego tak się rozgrywa. I prawdopodobnie nieraz tego doświadczył każdy – swoista walka, co bym chciał z tym, co mogę, co mi wolno społecznie.

To, co jest po środku to ego. Jest swoistym arbitrem konfliktu pomiędzy Id a Superego. Ego to osobiste poglądy jednostki na rzeczywistość. Zadaniem ego jest zrealizować dążenia Id i powinności superego. Freud widzi człowieka raczej w negatywnym świetle. Uważa, że człowiek jest z natury zły, jest w nim zakorzeniona agresja i rządzą nim instynkty i impulsy podstawowe.

Jeżeli występuje taka wewnętrzna walka nasz organizm potrafi się skutecznie bronić przed negatywnymi skutkami tego, co chce Id i Superego. W psychologii określa się to mianem mechanizmów obronnych. Jest to zmniejszenie napięcia nerwowego. Służy to redukcji napięcia emocjonalnego, pokonania stresu itp.

I mogę dojść tylko do wniosku, że każdy z nas ma coś z psychoanalizy i jest to walka między różnymi sferami osobowości, bo dzięki mechanizmom obronnym mogę, jako istota ludzka, żyć w miarę stabilnie. Dlatego wolę żyć w pewnym wyimaginowanym świecie stworzonym przez siebie i otaczającą mnie rzeczywistość niż użerać się z ludźmi, którym nie mam najmniejszej ochoty udowadniać coś czego i tak nie zrozumieją. I zgadzam się również z tym, że chcę się zrealizować i osiągnąć coś. Bo gdy myślę o własnym życiu, to, jaki jestem i co chce osiągnąć dochodzę do wniosku, że jestem na tyle inteligentny i pozytywny, że jestem w stanie rozwijać swoje superego i na tyle dobry, że mój system superego jest nastawiony pozytywnie do innych ludzi.